دهانه رحم در پایین ترین قسمت رحم قرار دارد و به داخل واژن امتداد می یابد. در اکثر موارد، سرطان دهانه رحم در اثر ابتلا به ویروس های پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود که شایع ترین عامل عفونتی منتقل شونده از طریق رابطه جنسی است. این بیماری اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، قابل درمان است. در این مقاله به انواع روشهای درمانی سرطان های دهانه رحم خواهیم پرداخت. جهت دسترسی به بخشهای مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
پیش آگهی سرطان دهانه رحم چیست؟
احتمال زنده ماندن بیمار در صورت تشخیص زودهنگام و درمان تغییرات پیش سرطانی یا سرطانی در مراحل اولیه، نزدیک به ۱۰۰ درصد است. پیش آگهی برای سرطان دهانه رحم تهاجمی به مرحله ی تشخیص بیماری بستگی دارد. مرحله سرطان، معیاری از میزان پیشرفت سرطان است، یعنی کدام اندامها یا بافتها مورد حمله قرار گرفتهاند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با سرطان دهانه رحم و درمان آن
در اولین مرحله سرطان دهانه رحم (مرحله ۰ یا IA)، بیشتر از ۹۰ درصد مبتلایان حداقل ۵ سال بعد از تشخیص زنده میمانند. شانس زنده ماندن بیمار در مراحل بعدی سرطان دهانه رحم، بسیار کاهش می یابد. اگر این بیماری در مرحله چهارم (IV) تشخیص داده شود، احتمال زنده ماندن بیمار در ۵ سال آینده در حدود ۲۰ درصد یا کمتر خواهد بود.
آمارهای زیر دلیلی بر ضرورت پیشگیری از این بیماری است:
۱- اکثر زنانی که تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم آنها تشخیص داده می شود، در محدوده سنی ۲۰ تا ۳۰ سالگی قرار دارند.
۲- سن متوسط تشخیص سرطان واقعی دهانه رحم، اواسط دهه ۵۰ است.
۳- این تفاوت در سن تشخیص تغییرات پیش سرطانی و سن تشخیص سرطان نشان می دهد که این بیماری به آهستگی پیشرفت می کند و در صورت انجام اقدامات به موقع و مناسب می توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
پزشکان معمولا از کلمه «فروکش» به جای «درمان» استفاده میکنند. علیرغم بهبودی کامل بسیاری از مبتلایان به این بیماری، برخی از پزشکان از بکار بردن کلمه درمان اجتناب می کنند زیرا همیشه احتمال عود این بیماری وجود دارد.
ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم چگونه درمان می شوند؟
کنترل صحیح ضایعات پیش سرطانی مانع از تبدیل آنها به سرطان دهانه رحم می شود. درمان ضایعات پیش سرطانی متفاوت از درمان سرطان مهاجم است. انتخاب درمان مناسب برای ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم به عوامل مختلفی از جمله درجه بالا یا پایین بودن ضایعه، تمایل بیمار به بچه دار شدن در آینده، سن بیمار و وضعیت سلامت عمومی وی و ترجیحات بیمار و پزشک معالج او بستگی دارد. بیمار هنگام درمان ضایعات پیش سرطانی ممکن است دچار گرفتگی یا درد، خونریزی یا ترشحات آبکی واژن شود. اگر مایل به دریافت اطلاعات بیشتر هستید، می توانید مقاله انواع ترشحات واژن را بخوانید. درمان ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم شامل روش های درمانی زیر است:
درمان ضایعات پیش سرطانی درجه پایین
در ضایعات درجه پایین، بیمار نیازی به درمان بیشتر ندارد، مخصوصا اگر بافت های غیرعادی در طی نمونه برداری بیوپسی کاملا خارج شده باشند. بیمار باید تست پاپ اسمیر و معاینه لگنی را به طور منظم انجام دهد.
درمان ضایعات پیش سرطانی درجه بالا
برای درمان ضایعات پیش سرطانی با درجه های بالاتر می توان از کرایوتراپی (سرما درمانی)، سوزاندن (دیاتری) یا جراحی لیزر برای از بین بردن ناحیه غیر طبیعی استفاده کرد. این روش های درمانی بدون آسیب رساندن به بافت سالم مجاور انجام می شوند.
هیسترکتومی
در برخی موارد، ممکن است از روش هیسترکتومی (عمل برداشتن رحم) برای درمان تغییرات پیش سرطانی استفاده شود. مخصوصا زمانی هیسترکتومی انجام می شود که سلولهای غیر طبیعی در داخل دهانه رحم تشخیص داده شوند. همچنین، این روش در صورتی انجام می شود که فرد قصد بارداری نداشته باشد. هیسترکتومی به روش های مختلفی انجام می شود. برای آشنایی با این روش ها می توانید مقاله انواع روشهای هیسترکتومی را مطالعه کنید.
روش LEEP یا کونیزاسیون (مخروط برداری)
می توان بافت غیرطبیعی را با استفاده از روش LEEP یا کونیزاسیون (مخروط برداری) خارج کرد. در واقع روشهای تشخیصی مانند LEEP و بیوپسی مخروطی گاهی اوقات به عنوان درمان بکار برده می شوند. در هر دو روش، مقداری از بافت دهانه رحم برای ارزیابی خارج می شود. اگر در ارزیابی مشخص شود که سلولهای غیر عادی تنها در همان بافت خارج شده وجود داشته اند، پیگیری بعد از درمان کافیست. در صورت عدم اطمینان از حذف کامل سلول های پیش سرطانی با استفاده از روش LEEP یا بیوپسی مخروطی، ممکن است به درمان های بیشتری نیاز باشد.
سرما درمانی (Cryocautery)
در این روش، یک دستگاه فولادی غوطه ور در نیتروژن مایع یا یک مایع مشابه تا دمای زیر صفر خنک می شود. سپس این دستگاه بسیار سرد در تماس با سطح دهانه رحم قرار می گیرد. سلول های دهانه رحم منجمد شده و در نهایت می میرند. سلول های جدیدی جایگزین آنها می شوند. موفقیت این روش در معاینه پیگیری و تست پاپ اسمیر مشخص می شود.
درمان ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم با لیزر
ممکن است از لیزر برای خارج کردن بافت استفاده شود. در این روش، پرتو لیزر به قسمت های مشخصی از بافت رحم یا لایه ی کاملی از بافت در سطح دهانه رحم تابانده می شود. سلول های غیرعادی در اثر تابش لیزر از بین می روند و فقط سلول های سالم باقی می مانند. موفقیت فرآیند سایش لیزری در معاینه پیگیری و تست پاپ اسمیر مشخص می شود.
شما می توانید برای درمان ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم از تخصص خانم دکتر متین ذاکرین، متخصص و جراح زنان بهره مند شوید. خانم دکتر ذاکرین طی یک جلسه، به طور کامل شما را معاینه کرده و بهترین روش درمانی را پیشنهاد می کنند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت وقت معاینه با شماره ۰۲۱۴۴۴۶۳۴۷۵ تماس حاصل فرمائید.
سرطان تهاجمی گردن رحم چطور درمان می شود؟
جراحی و پرتو درمانی رایج ترین درمان سرطان تهاجمی دهانه رحم هستند. گاهی اوقات از شیمی درمانی یا درمان بیولوژیکی نیز استفاده میشود. تیم درمان معمولا یکی از روش های درمانی یا ترکیبی از آنها را انتخاب می کند. برای شناسایی و ارزیابی درمان های جدید، برخی از بیماران در آزمایشات بالینی شرکت می کنند. شرکت در آزمایشهای بالینی با مزایا و خطراتی همراه بوده و مشارکت در آن همیشه داوطلبانه است.
سلولهای سرطانی معمولاً به بافتهای اطراف حمله میکنند. اگر در نمونه برداری بیوپسی مشخص شود که سلولهای سرطانی به داخل غشاء پایه نفوذ کرده اند (غشا پایه لایه ایی است که لایههای سطحی دهانه رحم را از سایر لایههای زیرین جدا میکند)، باید از عمل جراحی برای درمان استفاده شود. نوع جراحی ها متنوع بوده و به مرحله سرطان بستگی دارد. برخی از روش های درمانی سرطان تهاجمی گردن رحم به کار می روند شامل روش های پرتودرمانی، شیمی درمانی و عملهای جراحی است.
پرتو درمانی برای درمان سرطان دهانه رحم پیشرفته
گاهی از پرتو درماني (راديوتراپي) براي درمان سرطان دهانه رحم استفاده میشود. در پرتو درمانی سرطان دهانه رحم، از اشعههایی با انرژی بالا برای نابود کردن سلولهای سرطانی و توقف رشد آنها استفاده میشود. پرتودرمانی نیز مثل جراحی، یک درمان موضعی است. در این روش، پرتوها تنها بر سلولهای سرطانی موجود در منطقه تحت درمان تاثیر می گذارد. پرتودرمانی ممکن است به صورت خارجی، داخلی یا هر دو اعمال شود که در زیر توضیح داده شده اند:
پرتو درمانی خارجی
در این روش اشعه تابشی از یک دستگاه بزرگ به لگن تابیده می شود. پرتودرمانی خارجی معمولاً پنج روز در هفته به مدت پنج تا شش هفته انجام میشود. در پایان این دوره ممکن است یک دوز اضافی تابش به نام دوز تقویتی در محل تومور تابانده شود. پرتودرمانی خارجی فقط چند دقیقه طول می کشد. به علت نگرانیهای ایمنی و هزینه تجهیزات، پرتودرمانی تنها در برخی از مراکز پزشکی یا بیمارستانهای خاص مورد استفاده قرار می گیرد.
پرتودرمانی داخلی یا براکی تراپی (پرتودرمانی با کاشت)
در پرتودرمانی داخلی، منبع اشعه یک کپسول حاوی مواد رادیواکتیو است که طور مستقیم در دهانه رحم قرار میگیرد. کاشت که توسط کاتتر درون بدن قرار داده می شود، پرتوهای کشنده سرطان را در نزدیکی تومور منتشر می کند، در حالی که بافت سالم اطراف ممکن است دچار آسیب جزئی شوند.
کاشت معمولاً به مدت یک تا سه روز در بدن باقی می ماند و درمان ممکن است چندین بار در طی یک دوره ی یک تا دو هفته ای تکرار شود. بیمار تا زمانی که کاشت در بدنش قرار دارد، باید در بیمارستان بستری شود.
درمان سرطان گردن رحم با شیمی درمانی
شیمی درمانی عبارت است از بکارگیری داروهای قوی برای کشتن سلولهای سرطانی. در شیمی درمانی داروها از طریق خون به تمام بافت های بدن می رسند و می توانند سلولهای سرطانی را در هر نقطه از بدن از بین ببرند. داروهای ضد سرطانی مورد استفاده برای درمان سرطان دهانه رحم از طریق تزریق وریدی یا به صورت دهانی وارد بدن می شوند. این درمان معمولا شامل چندین دوره است. هر دوره شامل یک بازه زمانی برای درمان فشرده و سپس یک بازه زمانی برای استراحت و بهبودی است. شیمی درمانی اغلب در کلینیک، بیمارستان، مطب پزشک یا منزل به صورت سرپایی انجام میشود. بستری شدن بیمار در بیمارستان به داروهای مورد استفاده و وضعیت سلامت عمومی وی بستگی دارد.
گاهی اوقات برای بیماران با ریسک بالا، شیمی درمانی سرطان دهانه رحم همراه با پرتو درمانی استفاده می شود. در صورت نفوذ سرطان به سایر قسمت های بدن تنها از شیمی درمانی استفاده می شود. تنها یک دارو یا ترکیبی از داروها ممکن است مورد استفاده قرار بگیرند. رژیم های شیمی درمانی دائما در حال تغییر هستند و بیمار باید در مورد بهترین گزینه های درمانی با پزشک خود صحبت کند. درمانهای بیولوژیکی هدفمند نیز ممکن است همراه با شیمی درمانی بکار برده شوند.
عمل جراحی و درمان سرطان دهانه رحم
بافت سرطانی در دهانه رحم یا در نزدیکی آن با جراحی از بدن بیمار خارج می شود. اگر سرطان فقط در سطح رحم گسترش یافته باشد، می توان سلول های سرطانی را با استفاده از روش هایی مشابه موارد بکار رفته برای درمان ضایعات پیش سرطانی از بین برد. اگر سرطان به لایه های عمیق تر دهانه رحم نفوذ کرده ولی در خارج از دهانه رحم پیشروی نکرده باشد، می توان از عمل جراحی برای برداشتن تومور استفاده کرد. در این وضعیت، تخمدان ها و رحم از بدن بیمار خارج نمی شوند. در صورت نفوذ بیماری به داخل رحم، انجام عمل هیسترکتومی ضروری است.
عمل هیسترکتومی
گاهی اوقات هیسترکتومی برای جلوگیری از شیوع سرطان انجام شده و کل رحم از جمله دهانه رحم از بدن بیمار خارج می شود. در برخی از موارد، تخمدانها و لوله های فالوپ نیز برداشته می شوند. جراح ممکن است غده های لنفاوی در نزدیکی رحم را برای بررسی میزان گسترش سرطان خارج کند. هیسترکتومی یک جراحی بزرگ است و با توجه به نکات زیر انجام می شود:
۱- عمل هیسترکتومی منوط به تصمیم بیمار و پزشک متخصص او انجام می شود.
۲- ضرورت انجام هیسترکتومی به شرایط بیمار بستگی دارد.
۳- در بیماری تهاجمی معمولاً هیسترکتومی توصیه می شود.
۴- برخی از زنانی که دیگر قصد بچه دار شدن ندارند، ممکن است به دلایل پیشگیرانه تحت عمل هیسترکتومی قرار بگیرند. برخی از زنان ممکن است علیرغم افزایش خطر باز هم مایل به حفظ اندام های تناسلی خود باشند. یرای آگاهی از خطرات سرطان دهانه رحم می توانید مقاله آیا سرطان دهانه رحم کشنده است را مطالعه کنید.
بعد از درمان سرطان دهانه رحم، پیگیری ضروری است.
انجام معاینات منظم لگنی و تست پاپ اسمیر برای هر زنی مهم است. این تست ها برای زنانی که به دلیل تغییرات پیش سرطانی یا سرطان دهانه رحم تحت قرار گرفته اند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. مراقبت های پیگیری باید شامل معاینه لگن، تست پاپ اسمیر و سایر آزمایشات تعیین شده توسط متخصص زنان باشد.
این اقدامات احتیاطی برای تشخیص زودهنگام بازگشت سرطان ضروری هستند. ممکن است چندین سال بعد از درمان سرطان دهانه رحم با عوارض جانبی آن مواجه شوید. بنابراین، انجام چکاب منظم بسیار ضروری است و در صورت بروز هر گونه مشکل به پزشک خود مراجعه کنید.
شما می توانید برای معاینه لگن، تست پاپ اسمیر و سایر آزمایش های مورد نیاز برای بعد از درمان سرطان دهانه رحم از تخصص خانم دکتر متین ذاکرین، متخصص و جراح زنان بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت وقت معاینه با شماره ۰۲۱۴۴۴۶۳۴۷۵ تماس حاصل فرمائید.
اگر در مورد سرطان دهانه رحم یا درمان آن سوالی دارید، می توانید در بخش کامنتهای زیر همین مقاله بپرسید.
سلام خانم دکتر عزیز من cin1 دارم زخم دهانه رحم دارم کلو پو سکوپی کردم ۳ ماهه برا عفونت دارو میخورم دارو قطع میشه باز سوزش ودرد پیدا میشه یعنی بیماریم پیشرفت کرده چکار کنم
سلام باید معاینه بشید. به پزشکتون مراجعه کنید.
سلام من ۲۰ سالمه ازدواج نکردم اما چند روز پیش معاینه شدم و گفتن بهم که زخم دهانه رحم دارم و کوچیک هم نیست ، میخواستم بپرسم که خطرناکه یا درمانش چجوریه و درمان قطعی داره یا خیر ، ممکنه به سرطان تبدیل شده باشه یا بشه ؟ خیلی نگران هستم ممنون میشم پاسخ بدید
سلام. باید کولپوسکوپی انجام بدید تا مشخص بشه ضایعه خطرناک هست یا نه؟